ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم

(اصلاحی 1394/04/31)اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات‌های موضوع این قانون نیستند:

1- وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی

2- دستگاه هایی که بودجه آنها به وسیله دولت تامین می‌شود.

3- شهرداری‌ها و دهیاری ها

تبصره- اعمال این ماده از زمان تاسیس دهیاری های کشور می باشد.مالیات هایی که قبل از لازم الاجرا شدن این قانون به دهیاری ها تعلق گرفته و اخذ شده است ، مشمول معافیت این قانون نمی شود.

4- بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی دارای مجوز معافیت از طرف حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری.( الحاقی 1394/04/31)

‌تبصره 1 - شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و موسسه‌های مذکور در بندهای فوق باشد،سهم درآمد یا سود آنها‌ مشمول حکم این ماده نخواهد بود. حکم این تبصره مانع استفاده شرکت‌های مزبور از معافیت‌های مقرر در این قانون حسب مورد نیست.

تبصره 2 - درآمدهای حاصل از فعالیت‌های اقتصادی از قبیل فعالیت‌های صنعتی، معدنی، تجاری، خدماتی و سایر فعالیت‌های تولیدی برای‌ اشخاص موضوع این ماده که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل می‌شود، در هر مورد به طور جداگانه به نرخ مذکور در ماده (105) این قانون‌مشمول مالیات خواهد بود.

مسئولان اداره امور در این گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذکور مکلف به انجام دادن تکالیف مربوط طبق مقررات این قانون خواهند بود. در غیر ‌این صورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مودی مسئولیت تضامنی خواهند داشت.

تبصره 3 - حذف شد. ( به موجب قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم مصوب 1394/04/31)

<ماده قبلی ماده بعدی>
شماره تاریخ موضوع
212/17521/ص 1402/09/20 ارسال تصویر دادنامه شماره 1402231390002230066 مورخ 1402/08/28 صادره از هیات تخصصی مالیاتی، بانکی دیوان عدالت اداری مبنی بر رد شکایت بلاوجه آقای نیما غیاثوند از رای شماره 18494-201 مورخ 1387/11/13 شورای عالی مالیاتی
212/14943/ص 1402/08/16 ارسال تصویر دادنامه شماره 140231390001774642 مورخ 1402/07/12 صادره از هیات تخصصی مالیاتی، بانکی دیوان عدالت اداری مبنی بر رد شکایت بلاوجه آقای بهمن زبردست از رای شماره 201-5 مورخ 1401/04/05 شورای عالی مالیاتی و بخشنامه ابلاغ آن، به شماره 200/1401/56
200/1401/56 1401/11/25 ابلاغ صورتجلسه شورای عالی مالیاتی در خصوص عدم شمول مالیات نسبت به درآمد شهرداری ها از محل دریافت بهای خدمات اتباع غیر ایرانی
200/1401/36 1401/07/04 عدم مشمولیت اشخاص موضوع ماده (2) قانون مالیات های مستقیم نسبت به مالیات موضوع بند (خ) تبصره (6) ماده واحده قانون بودجه سال 1400 کل کشور
235/28162/د 1399/06/29 نحوه برخورد با رکوردهای اطلاعات خرید اشخاص موضوع ماده (2)
210/99/38 1399/04/14 ابلاغ دادنامه شماره 9909970905810401 مورخ 1399/03/13 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال بخشنامه شماره 30660/230/د مورخ 1397/06/17
210/99/20 1399/02/24 احکام مالیاتی قانون کمک به ساماندهی پسماندهای عادی با مشارکت بخش غیر دولتی
200/99/7 1399/01/19 احکام مالیاتی قانون بودجه سال 1399
200/98/38 1398/05/07 ارسال قانون اصلاح بند (3) ماده (2) قانون مالیات های مستقیم با اصلاحات بعدی آن- درخصوص دهیاری ها
2 1397/12/21 احکام مالیاتی در سایر قوانین-از قانون بودجه سال1398 تبصره 9 بند ن0
230/97/154 1397/11/16 ابلاغ صورتجلسه شماره 36-201 مورخ 6/11/1397 شورای عالی مالیاتی در خصوص پارک فناوری پردیس
230/30660/د 1397/06/17 تعیین تکلیف درخصوص سازمان های وابسته به شهرداری
230/96/145 1396/10/21 ابلاغ اسامی بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی موضوع بند 4 ماده 2
200/96/106 1396/07/22 معافیت مالیاتی آستان قدس رضوی و شرکتها و موسسات وابسته به آن از مالیات بر درآمد لغایت عملکرد سال 1395
200/96/20 1396/02/13 قانون الحاق سازمان تعاونی مصرف کادر نیروهای مسلح(اتکا) به فهرست نهادها و موسسات عمومی غیردولتی به همراه اساسنامه جدید سازمان اتکا
1 1395/11/10 احکام مالیاتی در سایر قوانین تبصره 4 ماده 31 و 40 و 78
200/95/61 1395/09/25 ابلاغ رای موضوع دادنامه شماره 119 مورخ 18/7/1395 هیات تخصصی اقتصادی، مالی و اصناف دیوان عدالت اداری مبنی بر رد خواسته ابطال بخشنامه شماره 37158/230/د مورخ 17/12/1393 درخصوص جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران
63/93/200 1393/06/08 عدم کسر مالیات تکلیفی موضوع تبصره (9) ماده (53) قانون مالیات های مستقیم از مال الاجاره های پرداختی به اشخاص موضوع ماده (2) قانون مزبور.
200/93/9 1393/02/09 ابطال بند 4 بخشنامه شماره 11304/6247-201 مورخ 15/11/82 به موجب دادنامه شماره 1068 مورخ 26/12/1392 هیات عمومی دیوان عدالت اداری
32410/200 1389/11/16 اساسنامه سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح
27246/200 1389/09/23 تسری مفاد بند 5 بخشنامه شماره 11485 مورخ 5/7/83 به بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی
61039 1388/07/27 معافیت مالیات بر حقوق سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح
60622/210 1388/07/21 ارسال تصویب نامه هیات محترم وزیران
55090/210 1388/06/02 ابلاغ رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری موضوع دادنامه شماره 238 مورخ 3/3/88
98950 1386/11/09 معافیت مالیاتی سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح و شرکتهای وابسته و حقوق کارکنان
13530 1384/07/27 در خصوص فصل مالیات بردرآمد املاک
20423/4404/211 1383/11/25 پیمانکاری شهرداریها
2901/250 1383/05/25 رعایت مقررات تسلیم اظهارنامه و واریز مالیات نهادها به خزانه
3191/6680/211 1383/03/02 نحوه نظارت دارایی بر درآمد وهزینه اشخاص تبصره 1 ماده 139
171/250 1383/01/16 در خصوص مالیات واریزی بنیادها ونهادها
67674 1382/12/29 در مورد لغو معافیت دستگاه ها وبنیادها ونهادهای انقلاب اسلامی
11304 /6247/201 1382/11/15 فعالیت های اقتصادی موسسات موضوع ماده 2
38662 1382/07/19 واریز مالیات عملکرد 81بنیادها و نهادها به حساب خاص
17338 1382/04/08 واریز مالیات بنیادها تا پایان 80به حساب های خاص
13637/1451/211 1382/03/24 حوزه ذیصلاح برای وصول مالیات های تکلیفی
58118 1381/10/14 در خصوص لغو معافیت مالیاتی نهادهای انقلاب اسلامی
2227/4843/211 1381/08/18 تصویر آئین نامه اجرایی قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی
941/5/30 1381/04/02 در خصوص شمول مالیات درآمدهای حاصل از فعالیتهای اقتصادی
2760/1 1381/02/25 در مورد مالیات عملکرد 81بنیاد ها ونهادهای انقلاب اسلامی کماکان ابلاغیه 1/33352که در تاریخ 76/05/12توسط دارایی ابلاغ شده ملاک عمل قرار می گیرد
67334/8980/4/30 1380/11/10 دستورالعمل در خصوص رسیدگی به مالیات عملکرد 1380 شرکتهای تحت پوشش بنیاد مستضعفان با توجه به لغو معافیت و سعی بر قبولی دفاتر
7171/4/30 1377/09/01 فهرست انجمنهای مربوط به اقلیتهای دینی در ایران
6649/43 1377/05/14 اعلام اسامی انجمنها و هیاتهای مذهبی و اقلیتهای دینی
12206/1377/4/30 1377/03/20 تشخیص اشخاص مشمول بند 1 ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم توسط مامورین تشخیص مشخص گردد
8612/12379/4/30 1376/04/19 موسسات وابسته به قرارگاه خاتم الانبیا نیز مشمول مالیات نمی باشند
6214/1593/4/30 1376/02/19 شخصیت حقوقی تابع قوانین بنیاد مستضعفان می باشد
1238/112/4/30 1376/01/18 نحوه پرداخت سهم بنیاد مستضعفان از طرف شرکتهای تابعه
30/4/1156/3988 1375/02/11 ضوابط اجرایی تبصره 1 ماده 2
53606/11201/4/30 1374/10/12 مالیات املاک مصادره کمیته امداد امام خمینی
59630/10464/4/30 1373/11/08 مالیات متولی و ناظرین موقوفات
43326/3019/5/30 1373/08/22 پرداخت حقوق مربوط به ایام مرخصی بعد از بازنشستگی
19259/2145/5/30 1373/06/07 عدم مشمول مالیات قرارگاه بازسازی خاتم الانبیا
37112/3073/5/30 1372/07/25 موقوفات در عراق
24830/2426/5/30 1371/07/20 عدم کسر مالیات اجاره از مشمولین بند 3 ماده 2 موقوفات
13661/1163/5/30 1371/04/27 لزوم اخذ گواهی اشخاص مذکور در بند 2 ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم
54986/4865/5/30 1369/12/01 خرید یا انتقال اموال بنام فرزند خوانده
16851/2423/5/30 1369/06/13 موقوفات عام
41392/2715/5/30 1368/08/22 عدم ضرورت اخذ گواهی در مورد اشخاص موضوع بند 1 و 2 ماده 2 (نهادهای انقلاب اسلامی)
37854/2697/5/30 1368/08/06 مراجع ناظر موسسات
24205/11360/4/30 1368/07/25 انتقال سهام در بورس اوراق بهادار
27926/2006/5/30 1368/06/07 موقوفات عام
3564/193/5/30 1368/01/29 علی الحساب مالیات سهام و سهم الشرکه
شماره تاریخ موضوع
200/3949/46378 1395/03/18 آیین نامه اجرایی موضوع تبصره(3) ماده 169 اصلاحی مصوب 31-04-1394 قانون مالیات های مستقیم
165311/ت52642ه 1394/12/16 آیین نامه اجرائی موضوع تبصره 2 ماده 132 قانون مالیاتهای مستقیم
224/ت 417ه 1373/01/14 آیین نامه اجرایی بند 3ماده24
44096/ت 305ه- 1368/04/26 آیین نامه بند های 2 -3 - 4و 5 ماده 2
شماره تاریخ موضوع
200/1400/506 1400/02/21 تعیین اداره امور مالیاتی ذی صلاح درچارچوب بند (4) ماده (42)و ماده (45) آیین نامه اجرایی موضوع ماده (219)قانون مالیاتهای مستقیم و حکم جزء (2) بند (د) تبصره (6) قانون بودجه سال 1400 کل کشور
230/28009/د 1399/06/29 دستورالعمل حذف اطلاعات فاقد بار مالیاتی از مانده برداشت نشده رکوردهای اطلاعاتی ادارات کل امور مالیاتی
شماره تاریخ موضوع
201/36 1397/11/06 صورتجلسه مورخ 3/11/1397 شورای عالی مالیاتی درخصوص پارک فناوری پردیس
201-36 1396/10/03 صورتجلسه مورخ 3/10/1396 شورای عالی مالیاتی در اجرای بند 3 ماده 255 قانون مالیاتهای مستقیم
201/4 1393/03/19 صورتجلسه شورای عالی مالیاتی درخصوص برخی از درآمدهای موسسات خیریه و عام المنفعه
201/18494 1387/11/13 کسر مالیات علی الحساب موضوع ماده 104 جهت پرداخت کنندگان وجوه به سازمان صدا و سیما
4487/201 1382/05/29 نقص ابلاغ اوراق مالیاتی وبه اجرا گذارده شدن مالیات قبل از قطعیت- منبع مالیات: اشخاص حقوقی- اداره کل مربوط: فارس
251/4/30 1381/01/21 معافیت موضوع تبصره 6 ماده 132 قانون مالیاتهای مستقیم- منبع مالیات: اشخاص حقوقی- اداره کل مربوط: مالیات بر شرکتها
3655/4/30 1379/04/21 در خصوص وضعیت سهم درآمد یا سود سازمان صنایع از از شرکت های متعلق به نامبرده از لحاظ عدم مشمول بودن حکم ماده 2 نسبت به سازمان مزبور
6741/4/30 1375/06/19 سود سپرده
13040/4/30 1374/11/17 معافیت مالیاتی درآمد موقوفات عام
12413/4/30 1373/12/09 تشخیص مدارس علوم اسلامی
14066/4/30 1372/12/08 سازمان تامین اجتماعی
3757/4/30 1372/03/09 فعالیتهای هنری
2300/4/30 1372/02/18 تکلیف تسلیم اظهارنامه اشخاص معاف
14437/4/30 1371/12/19 موقوفات
14435/4/30 1371/12/19 موقوفات عام
12352/4/30 1371/10/26 شرکتهای وابسته به نیروهای مسلح
11945/4/30 1371/10/14 صندوقهای قرض الحسنه
13789/4/30 1370/08/18 ارزیابی املاک
4462/4/30 1370/03/27 عدم ارائه اسناد و دفاتر
13968/4/30 1369/10/11 دانشگاه آزاد
8661/4/30 1369/07/01 رفع ابهام در مورد قانون مالیات تعاون ملی
2821/4/30 1369/02/30 معافیت سازمان تامین اجتماعی
19671/4/30 1368/11/25 معافیت آستان قدس رضوی
3634/4/30 1368/04/03 پرداختی به موسسات عام المنفعه
شماره تاریخ موضوع
230/95/111 1395/12/22 ابلاغ مصوبه هیات وزیران درخصوص صندوق های نوآوری و شکوفایی
53456/ت27257ه- 1381/12/07 آیین نامه اجرایی موضوع تبصره (3) ماده (139) اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم- مصوب 1380- با آخرین اصلاحات 1395/05/10
59218/ت17321ه- 1378/06/29 تصویب اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران
36052/ت21625ه- 1378/05/19 بنیاد امید صالحان نیز از موسسات بند 4 ماده 2 می باشد
54062/ت18108ه- 1376/03/18 الزام دارایی بر نظارت بر درآمد وهزینه های سازمان نظام مهندسی
116462/ت255 1368/04/06 اسامی نهادهای انقلاب اسلامی
شماره تاریخ موضوع
5882/1087/4/30 1378/02/20 عدم شمول دستورالعمل یکسان سازی مالیات نهادها نسبت به آستان مقدس حضرت امام خمینی(ره)
50221/1/م 1378/02/05 معافیت مربوط به هزینه های آستان قدس حضرت امام
48845/11369/4/30 1377/12/02 موسسه خیریه باقیات الصالحات نیز مشمول مقررات یکسان سازی مالیات نهادها می باشد
25168/1 1377/02/07 نظارت بر موسسات یکسان سازی مالیاتی نهادها
28221/8867/4/30 1376/08/29 امعه الامام الصادق (ع)نیز مشمول مقررات یکسان سازی می باشد
15853/4939/4/30 1376/05/12 ارسال دستورالعمل یکسان سازی مالیات نهادهای انقلاب اسلامی
33352/1 1376/04/23 یکسان سازی مالیات نهادها
51336/10268/4/30 1373/11/03 نحوه وصول مالیات از ستاد اجرائی فرمان امام
سیر تحول ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم
قانون مالیاتهای مستقیم، مصوب 3 اسفند 1366 مجلس شورای اسلامی: ماده 2 - اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیاتهای موضوع این قانون نمیباشند: 1- وزارتخانهها و موسسات دولتی و دستگاههایی که بودجه آنها وسیله دولت تامین میشود و شهرداریها و موسسات وابسته به دولت و شهرداریها که به صورتی غیر از شرکت طبق قوانین تاسیس شده باشند. 2- جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، سازمان تامین اجتماعی، صندوقهای پسانداز بازنشستگی، مدارس علوم اسلامی، جامعهالامامالصادق (ع) و نهادهای انقلاب اسلامی و صندوق عمران موقوفات کشور مادام که درآمد صندوق مزبور صرف امور عمران موقوفات و تامین هزینههای سازمان حج و اوقاف و امور خیریه میگردد. تشخیص مدارس علوم اسلامی به عهدی شورای مدیریت حوزی علمیی قم و نهادهای انقلاب اسلامی با هیات وزیران است. 3- موقوفات عام که درآمد آنها طبق موازین شرعی و به مصرف اموری از قبیل تبلیغات اسلامی، تحقیقات فرهنگی، علمی، دینی، فنی تحقیقاتی، اختراعات، اکتشافات، تعلیم و تربیت، بهداشت، بنا و تعمیر و نگهداری مساجد، مصلیها و مدارس علوم اسلامی، مراسم تعزیه و اطعام، تعمیر آثار باستانی، امور عمرانی و آبادانی، کمک به مستضعفین و آسیب دیدگان حوادث ناشی از سیل، زلزله، آتشسوزی، جنگ و حوادث غیرمترقبه دیگر میرسد مشروط بر اینکه درآمد و هزینه مزبور مورد گواهی سازمان حج و اوقاف و امور خیریه باشد. 4- موسسات عامالمنفعه که به ثبت رسیده و درآمد آنها به موجب اساسنامه به مصرف امور مذکور در بند 3 فوق برسد و همچنین مجامع حرفهای که به موجب قوانین خاص تشکیل شدهاند مشروط بر اینکه بر درآمد و هزینههای موسسات و مجامع مذکور از طرف مقام رهبری و یا قائم مقام رهبریو یا دولت و یا شهرداریها نظارت شود. 5- انجمنها یا هیاتهای مذهبی مربوط به اقلیتهای دینی مذکور در قانون اساسی مشروط بر اینکه رسمیت آنها به تصویب وزارت کشور رسیده و درآمد و هزینه آنها توسط سازمان حج و اوقاف و امور خیریه تایید شده باشد. تبصره 1- شرکتهایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و موسسات مذکور در بندهای فوق باشند سهم درآمد یا سود آنها مشمول حکم این ماده نخواهند بود. حکم این تبصره مانع استفاده شرکتهای مزبور از معافیتهای مقرر در این قانون حسب مورد نمیباشد. تبصره 2- آن قسمت از درآمد موقوفات مذکور در بند 3 این ماده که عاید اشخاص میگردد مشمول معافیت مربوط به موقوفات نخواهد بود. تبصره 3- آن قسمت از درآمد موقوفات و موسسات عامالمنفعه و انجمنهای مذکور در بندههای 3 و 4 و 5 این ماده که تا سه سال پس از انقضای سال مالی به مصارف مقرر در بندهای مزبور نرسد طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود مگر اینکه لزوم نگهداری بیش از مدت مذکور به تایید سازمان حج و اوقاف و امور خیریه و یا سایر مراجع ناظر حسب مورد رسیده باشد. تبصره 4- آییننامه اجرایی مربوط به این ماده توسط وزارتخانههای امور اقتصادی و دارایی و کشور و ارشاد اسلامی تهیه و پس از تصویب هیات وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد. تبصره 5- در هر سال مالی که شرایط و ترتیبات مقرر در این ماده و آییننامه اجرایی آن رعایت نشود معافیت مالیاتی مقرر نسبت به اشخاص مذکور در بندههای 3 و 4 و 5 این ماده برای آن سال جاری نبوده و درآمدهای سال مزبور آنها طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود. (تاریخ اجرا از اول سال 1368)
قانون اصلاح موادی از قانون مالیاتهای مستقیم ... (مصوب 7 اردیبهشت ماه 1371 مجلس شورای اسلامی): ماده 2 به شرح زیر اصلاح میشود: الف- در بند 2 ماده 2 عبارت جامعهالامامالصادق (ع) حذف و بعد از عبارت امور خیریه عبارت و آن قسمت از درآمد اشخاص که از محل وجوهبریه ولی فقیه، خمس و زکات عاید آنها میشود اضافه میگردد. ب- در بند 3 ماده 2 قبل از عبارت کمک به مستضعفین عبارت هزینه یا وام تحصیلی دانشجویان و دانشآموزان و همچنین در قسمت آخر این بند بعد از کلمه میرسد عبارت و نذورات بقاع متبرکه اضافه میشود. ج- بند 4 ماده 2 به شرح زیر اصلاح میشود: موسسات عامالمنفعه که به ثبت رسیده و درآمد آنها به موجب اساسنامه به مصرف امور مذکور در بند 3 فوق برسد و همچنین مجامع حرفهای که به موجب قوانین خاص تشکیل شدهاند به تشخیص هیات وزیران مشروط بر اینکه بر درآمد و هزینههای موسسات و مجامع مذکور از طرف وزارت اموراقتصادی و دارایی نظارت شود. د- متن زیر به آخر تبصره 1 ماده 2 اضافه میگردد: درآمد حاصل از فعالیتهای اقتصادی از قبیل فعالیتهای تولیدی، صنعتی، معدنی، تجاری، حق واگذاری محل، مستغلات و نقل و انتقالات قطعی املاک اشخاص موضوع بندهای 2 و 4 این ماده که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل میشود بدون رعایت معافیتهای مقرر در این قانون در هر مورد به نرخهای مقرر مربوط مشمول مالیات خواهد بود. مسئولین اداره امور در آن گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذکور مکلف به انجام تکالیف مربوط طبق مقررات این قانون خواهند بود، در غیر اینصورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مودی مسئولیت تضامنی خواهند داشت. ضوابط اجرایی این تبصره به وسیله وزارت امور اقتصادی و داراییتهیه خواهد شد. ه - در تبصره 4 ماده 2 بعد از عبارت مربوط به این ماده عبارت و نحوه نظارت وزارت امور اقتصادی و دارایی و نیز قبل از عبارت ارشاد اسلامی عبارت فرهنگ و اضافه میشود. (اصلاحات مربوط به بند 3 از اول سال 1368 و سایر اصلاحات از اول سال 1371 لازمالاجرا خواهد بود.) ماده 2 قانون مالیاتهای مستقیم سال 1371 اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیاتهای موضوع این قانون نمی باشند: 1- وزارتخانه ها و موسسات دولتی و دستگاههائی که بودجه آنها وسیله دولت تامین میشود و شهرداریها و موسسات وابسته به دولت و شهرداریها که بصورتی غیر از شرکت طبق قوانین تاسیس شده باشند. 2- جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، سازمان تامین اجتماعی، صندوقهای پس انداز بازنشستگی، مدارس علوم اسلامی و نهادهای انقلاب اسلامی و صندوق عمران موقوفات کشور مادامی که درآمد صندوق مزبور صرف امور عمران موقوفات و تامین هزینه های سازمان حج و اوقاف و امور خیریه و آن قسمت از درآمد اشخاص که از محل وجوه بریه ولی فقیه، خمس و زکات عاید آنها می شود. تشخیص مدارس علوم اسلامی بعهده شورای مدیریت حوزه علمیه قم و نهادهای انقلاب اسلامی با هیات وزیران است. 3- موقوفات عام که درآمد آنها طبق موازین شرعی به مصرف اموری از قبیل تبلیغات اسلامی، تحقیقات فرهنگی، علمی، دینی، فنی تحقیقاتی، اختراعات، اکتشافات، تعلیم و تربیت، بهداشت، بنا و تعمیر و نگهداری مساجد، مصلی ها و مدارس علوم اسلامی، مراسم تعزیه و اطعام، تعمیر آثار باستانی، امور عمرانی و آبادانی هزینه یا وام تحصیلی دانشجویان و دانش آموزان، کمک به مستضعفین و آسیب دیدگان حوادث ناشی از سیل، زلزله، آتش سوزی، جنگ و حوادث غیر مترقبه دیگر و نذورات بقاع متبرکه میرسد و نذورات بقاع متبرکه مشروط بر این که درآمد و هزینه مزبور مورد گواهی سازمان حج و اوقاف و امور خیریه باشد. 4- موسسات عامالمنفعه که به ثبت رسیده و درآمد آنها به موجب اساسنامه به مصرف امور مذکور در بند 3 فوق برسد و همچنین مجامع حرفهای که به موجب قوانین خاص تشکیل شدهاند به تشخیص هیات وزیران مشروط بر این که بر درآمد و هزینههای موسسات و مجامع مذکور از طرف وزارت اموراقتصادی و دارایی نظارت شود. 5- انجمن ها یا هیاتهای مذهبی مربوط به اقلیتهای دینی مذکور در قانون اساسی مشروط بر این که رسمیت آنها بتصویب وزارت کشور رسیده و درآمد و هزینه آنها توسط سازمان حج و اوقاف و امور خیریه تایید شده باشد. تبصره 1: شرکتهائی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و موسسات مذکور در بندهای فوق باشند سهم درآمد یا سود آنها مشمول حکم این ماده نخواهند بود. حکم این تبصره مانع استفاده شرکتهای مزبور از معافیتهای مقرر در این قانون حسب مورد نمی باشد. درآمد حاصل از فعالیتهای اقتصادی از قبیل فعالیتهای تولیدی، صنعتی، معدنی، تجاری، حق واگذاری محل، مستغلات و نقل و انتقالات قطعی املاک اشخاص موضوع بندهای 2 و 4 این ماده که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل میشود بدون رعایت معافیتهای مقرر در این قانون در هر مورد به نرخهای مقرر مربوط مشمول مالیات خواهد بود. مسئولین اداره امور در آن گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذکور مکلف به انجام تکالیف مربوط طبق مقررات این قانون خواهند بود، در غیر اینصورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مودی مسئولیت تضامنی خواهند داشت. ضوابط اجرایی این تبصره به وسیله وزارت امور اقتصادی و داراییتهیه خواهد شد. تبصره 2: آن قسمت از درآمد موقوفات مذکور در بند 3 این ماده که عاید اشخاص میگردد مشمول معافیت مربوط به موقوفات نخواهد بود. تبصره 3: آن قسمت از درآمد موقوفات و موسسات عامالمنفعه و انجمن های مذکور در بندهای 3 و 4 و 5 این ماده که تا سه سال پس از انقضای سال مالی به مصارف مقرر در بندهای مزبور نرسد طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود مگر این که لزوم نگهداری بیش از مدت مذکور به تایید سازمان حج و اوقاف و امور خیریه و یا سایر مراجع ناظر حسب مورد رسیده باشد. تبصره 4: آیین نامه اجرائی مربوط به این ماده و نحوه نظارت وزارت امور اقتصادی و دارائی توسط وزارتخانه های امور اقتصادی و دارائی و کشور و فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه و پس از تصویب هیات وزیران بموقع اجراء گذارده خواهد شد. تبصره 5: در هر سال مالی که شرایط و ترتیبات مقرر در این ماده و آیین نامه اجرائی آن رعایت نشود معافیت مالیاتی مقرر نسبت به اشخاص مذکور در بندهای 3 و 4 و 5 این ماده برای آن سال جاری نبوده و درآمدهای سال مزبور آنها طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود.
به موجب ماده (1) قانون اصلاح موادی از قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 27 بهمن ماه 1380 این ماده و تبصرههای آن جایگزین متن قبلی این ماده و تبصرههای آن شده است. (تاریخ اجرا از اول سال 1381) ماده 2 قانون مالیات های مستقیم 1380 ماده 2-اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیاتهای موضوع این قانون نیستند: 1. وزارتخانهها و موسسات دولتی 2. دستگاههایی که بودجه آنها به وسیله دولت تامین میشود . 3. شهرداریها تبصره 1: شرکتهایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و موسسههای مذکور در بندهای فوق باشد، سهم درآمد یا سود آنها مشمول حکم این ماده نخواهد بود. حکم این تبصره مانع استفاده شرکتهای مزبور از معافیتهای مقرر در این قانون، حسب مورد، نیست. تبصره 2: درآمدهای حاصل از فعالیتهای اقتصادی از قبیل فعالیتهای صنعتی، معدنی، تجاری، خدماتی و سایر فعالیتهای تولیدی برای اشخاص موضوع این ماده، که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل میشود، در هر مورد به طور جداگانه به نرخ مذکور در ماده (105) این قانون مشمول مالیات خواهد بود. مسئولان اداره امور در این گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذکور مکلف به انجام دادن تکالیف مربوط طبق مقررات این قانون خواهند بود. در غیر این صورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مودی مسئولیت تضامنی خواهند داشت. تبصره 3: معافیت مالیاتی این ماده برای مواردی که از طرف حضرت امام خمینی (ره) یا مقام معظم رهبری دارای مجوز میباشند براساس نظر مقام معظم رهبری است.
به موجب بند (1) ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 31/04/1394 مجلس شورای اسلامی بند (4) به ماده (2) الحاق و تبصره (3) این ماده حذف شده است. متن تبصره 3 حذف شده بدین شرح است: «معافیت مالیاتی این ماده برای مواردی که از طرف حضرت امام خمینی (ره) یا مقام معظم رهبری دارای مجوز میباشند براساس نظر مقام معظم رهبری است.» (تاریخ اجرا از 01/01/1395) ماده 2- اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیاتهای موضوع این قانون نیستند: 1. وزارتخانهها و موسسات دولتی 2. دستگاههایی که بودجه آنها به وسیله دولت تامین میشود. 3. شهرداریها 4. بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی دارای مجوز معافیت از طرف حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری تبصره 1: شرکتهایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و موسسههای مذکور در بندهای فوق باشد، سهم درآمد یا سود آنها مشمول حکم این ماده نخواهد بود. حکم این تبصره مانع استفاده شرکتهای مزبور از معافیتهای مقرر در این قانون، حسب مورد، نیست. تبصره 2: درآمدهای حاصل از فعالیتهای اقتصادی از قبیل فعالیتهای صنعتی، معدنی، تجاری، خدماتی و سایر فعالیتهای تولیدی برای اشخاص موضوع این ماده، که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل میشود، در هر مورد به طور جداگانه به نرخ مذکور در ماده (105) این قانون مشمول مالیات خواهد بود. مسئولان اداره امور در این گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذکور مکلف به انجام دادن تکالیف مربوط طبق مقررات این قانون خواهند بود. در غیر این صورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مودی مسئولیت تضامنی خواهند داشت.